Κεντρίσματα και Αλλεργία

Τα τρυπήματα και οι ενέσεις είναι κάτι που δεν με φόβιζε ποτέ. Το τσίμπημα (κέντρισμα πιο σωστά) της μέλισσας θα έλεγα ότι το επεδίωκα μάλιστα. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι τόσες πολλές και ο πόνος αμελητέος. Ξεκινώντας λοιπόν να ανακαλύπτω τον κόσμο της μέλισσας ανακάλυψα και τη γλυκιά ηδονή του δηλητηρίου της. Είναι τόσο οξύς και ραγδαία αυξανόμενος ο πόνος που αισθάνεται κανείς τα πρώτα δευτερόλεπτα που νομίζει ότι δεν θα τελειώσει ποτέ. Σε λίγα λεπτά όμως θα μείνει μια γλυκιά, ενίοτε και λίγο οδυνηρή φαγούρα.
Έτσι λοιπόν οι πρώτες επαφές και εκπαιδεύσεις συνοδευόταν πάντα από 2-3 κεντρίσματα κυρίως στα χέρια τα οποία επί τούτου παρέμεναν απροστάτευτα. Καθώς για τον οργανισμό μου η ουσία αυτή ήταν καινούρια, σχεδόν πάντα συνοδευόταν από ελαφρύ έως λίγο μεγαλύτερο οίδημα και αρκετή φαγούρα. Οι μήνες περνούσαν και η γνωριμία μας με το δηλητήριο καλά κρατούσε. Άρχισα να αντιδρώ όλο και λιγότερο μέχρι το ωραίο εκείνο απόγευμα, Οκτώβρης νομίζω ήτανε, κόντευα να τελειώσω μια ακόμα επιθεώρηση και ανακατανομή των κηρηθρών. Εδώ θα κάνουμε και λίγη θεωρία λέγοντας ότι προς το τέλος του φθινοπώρου όταν πια έχουν τελειώσει οι μελιτοφορίες και δεν είναι απαραίτητες όλες οι κερήθρες στο μελίσσι προχωρούμε στην αφαίρεσή τους και την σύμπτυξη του πληθυσμού σε λιγότερα πλαίσια και καλύτερη διαχείμαση. Έλα όμως που το συγκεκριμένο μελίσσι ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, μια διπλή κυψέλη έχει περίπου 60-80.000 μέλισσες πληθυσμό, και η ώρα ακατάλληλη, ήταν ήδη απόγευμα. Απτόητος εγώ συνέχιζα ενώ οι μέλισσες κατά δεκάδες είχαν κυριολεκτικά κολλήσει πάνω μου και προσπαθούσαν να με δώσουν να καταλάβω ότι κάτι έκανα λάθος. Που εγώ! Συνέχισα μέχρι τέλους. Αφού έκλεισα το καπάκι ασχολήθηκα να τινάξω τις μέλισσες που κατά εκατοντάδες πια πετούσαν γύρω μου και ετοίμαζαν την επίθεσή τους. Πήγα μερικά μέτρα παρά πέρα και περίμενα να κοπάσει η επίθεση. Ξαφνικά αισθάνομαι σαν ένα βαρέλι με υγρό και κάποιος να τραβά την τάπα. Ένιωθα το αίμα μου να αδειάζει και ένα γλυκό μούδιασμα να γαργαλά τα κύτταρά μου. Δυο παράγοντες, για καλή μου τύχη, συνέβαλαν ώστε σήμερα να σας γράφω. Η σύζυγος ήταν δίπλα και το Κέντρο Υγείας Νέας Μάκρης στα 150 μέτρα. Λιποθύμησα, ύστερα από αρκετή προσπάθεια, έξω από την πόρτα του Κ.Υ. τελευταία εικόνα αυτή ενός φύλακα που φέρνει το καροτσάκι. Όταν άνοιξα ξανά τα μάτια μου πανικόβλητοι γιατροί και νοσοκόμες ήταν πάνω από το κεφάλι μου με ορούς σύριγγες και πιεσόμετρα προσπαθώντας να επαναφέρουν την πίεση του αίματος σε λογικά επίπεδα. Φανταστείτε ότι μετά από μισή περίπου ώρα και κάτι κιλά κορτιζόνης και αδρεναλίνης η πίεση εξακολουθούσε να είναι στο 2-4. Η μέρα εκείνη τελείωσε στο Σισμανόγλειο όπου, προληπτικά, καθώς μπορεί να υπάρξουν και επιβραδυνόμενες εκδηλώσεις, μεταφέρθηκα.
Εδώ λοιπόν πρέπει να πω ότι ο θάνατος από πτώση της πίεσης, αιμορραγία κλπ πρέπει να είναι πολύ γλυκός. Κανένας πανικός δεν προλαβαίνει να σε κυριεύσει καθώς το μόνο που αισθάνεσαι είναι μια ηδονική υπνηλία, σα να θες να κοιμηθείς ύστερα από πολύ μεγάλη και κουραστική ημέρα.
Τη μεθεπόμενη μέρα εγώ ξανά στα μελίσσια μιας και δεν είχα ολοκληρώσει τις εργασίες. Παρά τα επιμελημένα πλέον μέτρα ασφαλείας, δεν κατάφερα να αποφύγω το κέντρισμα. Συμπέρασμα: Δεν υπάρχει τρόπος να διασφαλίσεις ότι δεν θα δεχτείς κανένα κέντρισμα. Το εμπέδωσα τα επόμενα χρόνια. Θα αναρωτιέστε βέβαια αν είχαμε τις ίδιες σκηνές. Όχι, καθώς όπως μου είπαν αργότερα οι γιατροί, είχαν εξαντληθεί οι ισταμίνες του οργανισμού και έτσι δεν αντέδρασα.
Η επίσκεψη στην αλλεργιολόγο και οι εξετάσεις που ακολούθησαν έδειξαν μέτρια προς μεγάλη αλλεργική ευαισθησία στο δηλητήριο της μέλισσας. «Πρέπει να εγκαταλείψετε το χόμπι σας» μου δήλωσε η γιατρός, κινδυνεύετε.
Το μέγεθος της απογοήτευσης δεν μπορώ με λέξεις να σας το περιγράψω. Ξεπερνά το αίσθημα μιας αποτυχίας ή ζημιάς και συνδυάζεται στο μυαλό μου με το κάρμα μου και τη γαμ?.. την τύχη μου.
Τελευταία μου ευκαιρία η αποευαισθητοποίηση (ανοσοθεραπεία). Παρ’ ότι η συγκεκριμένη θεραπεία σε διασφαλίζει μέχρι το πολύ 2 κεντρίσματα, ήταν η μοναδική μου ελπίδα να συνεχίσω.
Μια πολύ καλή ομάδα με πρόθυμους και ευχάριστους γιατρούς, να ευχαριστήσω εδώ ξανά τον κο Μήκο και την ομάδα του, με ανέλαβε. Δεν ολοκλήρωσα ποτέ τη θεραπεία καθώς οι επισκέψεις μου στις μέλισσες με φιλοδωρούσαν με 2-3 κεντρίσματα κάθε φορά την ίδια ώρα που οι γιατροί προσπαθούσαν με δόσεις ίσες με το μισό ενός κεντρίσματος. Σπύρο εσύ ανατρέπεις την ιατρική μου έλεγε. Οι εξετάσεις σου άλλα λένε, καθώς συμπληρωματικές εξετάσεις έδειξαν και προδιαθεσιακό παράγοντα μεγάλο (υψηλή τρυπτάση ορού), και οι ανταπόκρισή σου στα κεντρίσματα άλλα. Έτσι σταμάτησα στα μισά περίπου του προγράμματος και συνεχίζω μόνος μου την ανοσοθεραπεία, δέχομαι 1-2 τσιμπήματα κάθε φορά, προσπαθώ τουλάχιστον να μην είναι παραπάνω (έχω δεχτεί μέχρι και 9-10).
Το σκηνικό επαναλήφθηκε άλλη μια φορά πριν μερικούς μήνες σε πιο light έκδοση. Ένα φερμουάρ στη μάσκα που ξεχάστηκε ανοιχτό και βέβαια εντοπίστηκε αμέσως από τις μέλισσες, είχε σαν αποτέλεσμα να δεχτώ αρκετή δόση ουσίας στο κεφάλι. Σε 10 λεπτά ο ήχος από τους χτύπους της καρδιάς ακουγόταν στα 2 μέτρα. Προσπαθούσε βλέπετε να κρατήσει την πίεση σταθερή την ίδια ώρα που τα αγγεία και οι φλέβες είχαν αρχίσει να διαστέλλονται. Η σύζυγός δεν ήταν εκεί αλλά το Κ.Υ παρέμενε στη θέση του. Περπάτησα χωρίς πρόβλημα μέχρι εκεί, χαιρετήθηκα με το γιατρό και έπεσαν ξανά τα σχετικά υγρά (κορτιζόνη & αδρεναλίνη). Κανένας πανικός και αναστάτωση πλέον. Σε όλη τη διάρκεια είχα τις αισθήσεις μου και επικοινωνούσα. Λιποθύμησα για κάποια δευτερόλεπτα όταν πρόωρα προσπάθησα να σηκωθώ από το κρεβάτι. Σε μια ώρα ήμουν πίσω και συμμάζευα τα σύνεργα.
Θέλησα να αναφέρω τα παραπάνω κυρίως για να γνωρίζουν όσοι ασχολούνται με τη μελισσοκομία ότι το αλλεργικό σοκ είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε, ακόμη και σε αυτόν που χρόνια ασχολείται και δέχεται κεντρίσματα. Η αλλεργική αντίδραση επηρεάζεται και εξαρτάται από δεκάδες παράγοντες όπως φαρμακευτική αγωγή, κατάσταση οργανισμού κλπ. Απλά μέτρα προστασίας πρέπει να έχει ο κάθε ένας μαζί του τόσο για το ίδιο όσο και για κάποιον φίλο που από ενδιαφέρον και περιέργεια μας συνοδεύει ή και κάποιον περαστικό.
Οι αλλεργικές αντιδράσεις δεν είναι πάντα τόσο βραδείς ούτε εκδηλώνονται σε όλους με τα ίδια συμπτώματα.
Πρέπει να ξεχωρίσει κανείς μια φυσιολογική αντίδραση σε ένα κέντρισμα και την συστηματική αλλεργική αντίδραση. Εδώ να πούμε ότι το δηλητήριο της μέλισσας διαφέρει από αυτό της σφήκας και του σκούρκου (σερσέκι). Η ευαισθησία σε ένα από αυτά δεν συνεπάγεται απαραίτητα και ευαισθησία στα άλλα. Συνήθως συμβαίνει να είναι κανείς ευαίσθητος μόνο στο ένα είδος.
Πρώτα πρέπει να γνωρίζει και να ξεχωρίζει κανείς τα είδη αυτά. Στο πολύ καλό Blog του φίλου του Κώστα, www.bees.gr/blog θα βρείτε καταπληκτικές φωτογραφίες.
Να αναφέρουμε για όσους δεν το γνωρίζουν ότι η μέλισσα κεντρίζει μόνο μια φορά, καθώς το κεντρί με τα εσωτερικά της όργανα αποκολλάται και μένει στο δέρμα, ενώ η σφήκα και ο σκούρκος μπορούν να κεντρίσουν επανειλημμένα.

Στην περίπτωση της μέλισσας και αφού δούμε το κεντρί με τα όργανα πάνω στο δέρμα μας, το αφαιρούμε ξύνοντάς το με το νύχι μας και όχι πιάνοντάς το με τα δάχτυλά μας. Στη δεύτερη περίπτωση απλά θα χύσουμε και το υπόλοιπο δηλητήριο στο δέρμα μας.
Φυσιολογικό είναι να κοκκινίσει και να τσούξει το σημείο του κεντρίσματος. Σχεδόν αμέσως ή και αρκετά αργότερα μπορεί να αρχίσει το οίδημα (πρήξιμο). Όταν αυτό περιορίζεται τοπικά στο σημείο του κεντρίσματος δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Με κάποια αντιισταμινική αλοιφή θα το περιορίσουμε όπως και τη φαγούρα. Μην επιχειρήσετε να ξύσετε το σημείο καθώς θα επιδεινώσετε την κατάσταση. Όσο λοιπόν οι εκδηλώσεις είναι τοπικές μην ανησυχείτε ιδιαίτερα. Αν αρχίσουν να επεκτείνονται τότε ανησυχήστε. Τι κάνουμε τότε? Μα φυσικά πάμε στο πλησιέστερο σημείο ιατρικής φροντίδας.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε μόνοι μας στην περίπτωση που δεν είναι δυνατή ή εύκολη η μετακίνηση?
Αν έχουμε φάρμακα μαζί μας (θα πούμε ποια) όπως θα έπρεπε, τα χρησιμοποιούμε. Θα πούμε παρακάτω πως.
Αν όμως δεν έχουμε?
Πρώτα πρέπει να παρατηρήσουμε τα συμπτώματα. Όπως είπα οι αντιδράσεις αλλάζουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αυτό που συμβαίνει στον οργανισμό είναι μια καταρρακτώδης έκκριση ισταμίνης και αγγειοδιαστολή. Άλλος λοιπόν θα εκδηλώσει πτώση της πίεσης του αίματος και άλλος απόφραξη των αεροφόρων αγωγών. Και τα δύο συμπτώματα θα συνοδεύονται ή όχι και από άλλες εκδηλώσεις, κοκκινίσματα του δέρματος, φαγούρα, ζάλη κλπ. Τα παραπάνω θα εντοπίζονται σε άσχετα σημεία από αυτό του κεντρίσματος. Συνήθως εμφανίζονται πρώτα στο πρόσωπο, στις παλάμες και στις πατούσες.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι μια ξαφνική αγγειοσύσπαση. Χωρίς φάρμακα αυτό μπορεί να γίνει αν υπάρχει κρύο νερό κοντά μας. Βρύση, ποτάμι, λίμνη ή θάλασσα. Βουτάμε μέσα, όχι στα βαθειά, δεν θα κολυμπήσουμε, ή βάζουμε το κεφάλι μας κάτω από τη βρύση. Ακόμα και ένα μπουκάλι νερό να έχουμε το χρησιμοποιούμε. Αν καταλάβουμε ότι πέφτει η πίεση ξαπλώνουμε έτσι ώστε τα πόδια να είναι σε ψηλότερο σημείο από το κεφάλι. Αν αρχίσει η δύσπνοια και είμαστε μόνοι μας δυστυχώς λίγα πράγματα μπορούμε να κάνουμε. Άκουσα από κάποιον ότι πρόλαβε και έβαλε το καλαμάκι από το φραπέ στο λάρυγγά του και συνέχιζε και ανέπνεε (κάτι σα διασωλήνωση δηλαδή). Δεν τον πίστεψα, καθώς η ενστικτώδης αντίδραση του λάρυγγα σε τέτοια ενέργεια θα είναι να κλείσει (σύσπαση). Αν συμβαίνει σε κάποιον άλλο τοποθετούμε το κεφάλι σε υπερέκταση, το πηγούνι ψηλά, και προσπαθούμε να του δώσουμε αέρα με το φιλί της ζωής. Σε κάθε περίπτωση πρώτα και όσο έχουμε τις αισθήσεις μας φροντίζουμε να καλέσουμε βοήθεια.
Αν τώρα έχουμε φάρμακα μαζί μας τα χρησιμοποιούμε ως εξής:
Θα αναφέρω κάποια εμπορικά σκευάσματα όχι γιατί παίρνω ποσοστά από τις εταιρείες αλλά γιατί ειδικά στην αδρεναλίνη είναι το μοναδικό σκεύασμα που γνωρίζω ότι κυκλοφορεί στα φαρμακεία.
Αυτά που πρέπει να έχουμε πάντα μαζί μας είναι χάπια κορτιζόνης (πχ MEDROL), σταγόνες αντιισταμινικού (πχ ZIRTEK) και μια σύριγγα προγεμισμένης αδρεναλίνης (FASTJEΚT).
Το φάρμακο που θα μας σώσει αν αρχίσει συστηματική αντίδραση είναι η αδρεναλίνη. Η κορτιζόνη έχει κυρίως προστατευτική δράση στις επιβραδυνόμενες εκδηλώσεις. Έτσι κι αλλιώς η δράση της θα αρχίσει μετά από μισή ώρα περίπου. Τα ίδιο και του αντιισταμινικού. Πιο άμεση δράση έχει η ενέσιμη κορτιζόνη άλλα ενδοφλεβίως. Ποιος είναι αυτός που θα καταφέρει να βρει φλέβα εκείνη την ώρα?
Αν λοιπόν γνωρίζουμε ότι είμαστε αλλεργικοί με το πρώτο τσίμπημα παίρνουμε 2 χάπια κορτιζόνης και 20 σταγόνες αντιισταμινικού με νερό (δόση για ενήλικα). Αν η αντίδραση είναι ραγδαία και έχουμε τα συμπτώματα που είπαμε παραπάνω, προχωράμε στην αδρεναλίνη. Προσοχή! Δεν κάνουμε την αδρεναλίνη αμέσως από φόβο. Παρ’ ότι είναι προγεμισμένη και σε δόση σωστή, υπάρχει κίνδυνος, ειδικά αν κάποιος έχει καρδιολογικό πρόβλημα. Την αδρεναλίνη τη χρησιμοποιούμε μόλις είμαστε σίγουροι ότι έχουν ξεκινήσει οι συστηματικές αντιδράσεις. Εννοείτε ότι έχουμε διαβάσει της οδηγίες χρήσης της σύριγγας, οι οποίες άλλωστε είναι και απλές.
Παράλληλα κάνουμε και καμιά προσευχή στο θεό που πιστεύουμε, ζητάμε συγχώρεση από όσους βλάψαμε και είμαστε έτοιμοι να γνωρίσουμε το αιώνιο μυστικό. Αν όλα τα παραπάνω δεν δουλέψουν σε λίγα λεπτά θα ξέρετε αυτό που 5-6 δισεκατομμύρια ζωντανοί αγνοούν.
Να είστε ήρεμοι, τόσο για να βοηθήσετε τους γύρω σας, αν υπάρχουν, και να μην τους πανικοβάλλετε, όσο και γιατί οι μέχρι τώρα μαρτυρίες μιλούν για μια απίστευτη γαλήνη και ευχαρίστηση, τουλάχιστον στον προθάλαμο της νέας ζωής. Αν με ρωτάτε αν πιστεύω στην ύπαρξη ζωή μετά το θάνατο, θα σας πω με απόλυτη σιγουριά πως ναι. Υπάρχει και συνεχίζεται η ζωή όλων των υπόλοιπων ανθρώπων.
Ξεφύγαμε μου φαίνεται?.
Να πούμε και δυο λόγια πως θα αποφεύγουμε τα τσιμπήματα.
Πρώτα απ’ όλα μην πλησιάζετε σε μελισσοκομεία αν δες είστε απ’ αυτούς που διασκεδάζετε τα κεντρίσματα.
Όταν βρίσκετε στην ύπαιθρο προτιμήστε λευκά ρούχα και όχι πολύχρωμα.
Μην χρησιμοποιείτε αρώματα. Αν είστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι ούτε να αρωματικά σαπούνια και αφρόλουτρα.
Μην αφήνετε εκτεθειμένα φαγητά, ποτά και γλυκά.
Αν σας πλησιάσει ένα τέτοιο έντομο (υμενόπετρα λέγονται) μην αρχίσετε κινήσεις πανικού και νευρικά τινάγματα των χεριών. Αυτό ακριβώς είναι που εξοργίζει τα έντομα και αυξάνετε τις πιθανότητες μιας εμπειρίας. Μείνετε ήρεμοι και ατάραχοι και σε λίγο θα σας εγκαταλείψει.
Αν πέσετε θύμα ομαδικής επίθεσης, σκεπάστε το κεφάλι σας και κρυφτείτε κάτω από κάποιο θάμνο. Μείνετε ξαπλωμένοι μπρούμυτα στο χώμα και μην τρέχετε σα το Βέγγο.
ΟΛΑ τα παραπάνω δεν υποκαθιστούν οποιαδήποτε ιατρική οδηγία γνωρίζετε ούτε έχουν θέση επαγγελματικής ιατρικής συμβουλής. Ζητείστε τη συμβουλή ενός ειδικού επιστήμονα σε κάθε περίπτωση. Διαβάστε προσεκτικά τα έντυπα των σκευασμάτων πριν τη χρήση τους.