Λεηλασία (Παρ' ολίγον αποτυχημένος τρύγος)

Η μέρα είχε οριστεί, τα υλικά ήταν έτοιμα και φορτωμένα, ο καφές στο χέρι και ξημερώματα Σαββάτου ξεκινήσαμε. Το δεύτερο καφέ τον πίναμε στην Αγία Τριάδα Αργολίδας, δίπλα σε μια πορτοκαλιά, υπό το συνεχές βούισμα των μελισσών που ήδη είχαν ξεκινήσει και αυτές τη μέρα τους. Τίποτε δεν προμήνυε την αναστάτωση που θα ακολουθούσε σε λίγη ώρα.
Έχοντας την περσινή εμπειρία του καθυστερημένου τρύγου και της επακόλουθης λεηλασίας που προέκυψε, φέτος ο προγραμματισμός έγινε νωρίτερα, ενώ υπάρχει ακόμη μελιτοέκκριση από αρκετά άνθη της πορτοκαλιάς.
Η πρόβλεψη του καιρού της ημέρας μιλούσε για θερμοκρασίες Ιουλίου και έτσι νωρίς-νωρίς με τη δροσιά ξεκίνησε η διαδικασία του τρύγου.
Κοπιαστική δουλειά αλλά η αποζημίωση κυριολεκτικά γλυκιά!
Ξεκινήσαμε τη διαδικασία από τις κυψέλες του Μάρκου, έχοντας και τη βοήθεια του Γιώργου (κατοίκου Αγ. Τριάδας, ο ευτραφής με το αθλητικό φανελάκι) οι μέλισσες του οποίου είναι υπάκουες ως αρνάκια. Το πρωινό όμως εκείνο οι διαθέσεις ήταν διαφορετικές. Με το καλημέρα μας έκαναν σαφές ότι δεν θα παρέδιδαν αμαχητί τον κόπο τους όλων των προηγούμενων ημερών.
Η πρόχειρη ενδυμασία μας αντικαταστάθηκε γρήγορα από ενισχυμένα γάντια, μάσκες και μπόλικο δροσερό καπνό.
Η διαδικασία προχωρούσε έστω και με μικρά προβληματάκια και οι κυψέλες με το μυρωδάτο πορτοκαλόμελο άρχισαν να στοιβάζονται η μια πάνω στην άλλη.
Αυτό ακριβώς ήταν και το ευαίσθητο σημείο που μας διέφυγε της προσοχής. Η μυρωδιά του μελιού. Το πορτοκαλόμελο έχει μια εξαίσια φίνα και λεπτή ευωδιά (και αντίστοιχη γεύση) ιδιαίτερα πτητική, η οποία σε κλάσματα δευτερολέπτου έγινε αντιληπτή από τις μέλισσες πυροδοτώντας τη διαδικασία της λεηλασίας.

Δυο λόγια εδώ για το φαινόμενο αυτό. Τι ακριβώς είναι η λεηλασία?
Όπως λέει και η παροιμία, το κλεμμένο το ξύδι είναι πιο γλυκό από το αγορασμένο το μέλι. Και ποιος το γνωρίζει καλύτερα αυτό? Οι μέλισσες. Βεβαίως το γνωρίζουν και οι άνθρωποι εδώ και χιλιάδες χρόνια, καθώς η λεηλασία ήταν πάντα το επόμενο βήμα της κατάληψης της πόλης στόχου, διαιωνίζοντάς το πιστά μέχρι και σήμερα με εκσυγχρονισμένες μεθόδους (ανοικοδόμηση βομβαρδισμένων, δομημένα κλπ).
Πίσω στις μέλισσες. Οι μέλισσες ως γνωστό έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την όσφρηση. Αντιλαμβάνονται τη μυρωδιά των σακχαρούχων χυμών από χιλιόμετρα μακριά. Ιδιαίτερα όταν η μελιτοέκκριση μιας περιοχής είναι περιορισμένη ή και μηδενική, η παραμικρή υποψία γλυκιάς ουσίας τις κινητοποιεί αυτόματα. Εκείνη λοιπόν τη στιγμή επικρατεί ο νόμος του ισχυρότερου και το ένστικτο της επιβίωσης. Το σύνθημα της γενικευμένης επίθεσης δίνεται και οι ασθενέστερες κυψέλες κυριολεκτικά αποδεκατίζονται αμυνόμενες με τις λιγοστές δυνάμεις τους ενάντια στους εισβολείς λεηλάτες.
Υπάρχει δε μάλιστα η αντίληψη ότι η συμπεριφορά αυτή σε κάποιες μέλισσες είναι γονιδιακή και κληρονομούμενη. Ίσως αυτό να εξηγεί την αυξημένη επιθετικότητα τους ενός μελισσομαντριού μου, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτό του μπαρμπα-Γιώργη που λέγαμε τις προάλλες. Όλοι οι παλιοί μου έλεγαν ότι οι μέλισσες του μπάρμπα είναι λεηλάτριες αλλά δεν το πίστευα. Ίσως να ισχύει τελικά και η συνεχής ενόχληση να τις κάνει ευέξαπτες.
Τα θύματα από το φαινόμενο αυτό είναι χιλιάδες, αλλά και η διασπορά των πιθανών ασθενειών εξασφαλισμένη.
Η εικόνα που αντίκριζε κανείς μέσα σε λίγα λεπτά ήταν αυτή.


Κατά χιλιάδες οι μέλισσες προσπαθούν να βρουν δίοδο προς την πηγή της οσμής. Οι θυρίδες αερισμού όπως και οι διάφορες χαραμάδες κατακλύζονται από μέλισσες.
Οι μέλισσες φύλακες στη στιγμή πολλαπλασιάζονται και αμύνονται στην είσοδο της κυψέλης.
Από την επιδρομή δεν γλύτωσαν ούτε τα μικρά γονίδια που υπήρχαν στην περίμετρο του μελισσοκομείου. Αδύνατα όπως είναι αποτελούν τους πιο εύκολους στόχους.

Περιέργως πως, ή ίσως εξηγήσιμα, καμιά από τις δικές μου κυψέλες δεν δέχτηκε επίθεση. Η εξήγηση που έδωσα βασίζεται στο ότι οι αεραγωγοί των καπακιών μου (και όλος ο κενός χώρος μέσα τους) είναι κλεισμένοι με μονωτικό υλικό για την προστασία από τη ζέστη και οι κυψέλες μου καινούριες με πολύ καλή εφαρμογή μεταξύ των πατωμάτων, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν διαρροές.
Η διαδικασία του τρύγου σταμάτησε, τα πατώματα με τα μέλια μεταφέρθηκαν μακριά και ξεκίνησε η προσπάθεια καταστολής του φαινομένου. Με καπνό στα σημεία συγκέντρωσης και περιορισμό πιθανών κενών και των εισόδων των κυψελών.

Η ώρα ήδη κόντευε 12, ο ιδρώτας έτρεχε ζεστός και εμείς δεν είχαμε τρυγήσει ούτε τα μισά μελίσσια. Οι σκέψεις ανάμικτες από το να τα μαζέψουμε και να φύγουμε να συνεχίσουμε με όποιο κόστος ή να περιμένουμε και να δούμε.Τελικά στρώσαμε κάτω τα κεφτεδάκια της Αγγέλως (συζύγου του Μάρκου), ντοματούλα και μπυρίτσα στη σκιά της πορτοκαλιάς. Τα γάντια έγιναν μαξιλάρι στη ρίζα του δέντρου.
Σε 1-2 ώρες όλα ήταν όπως και πριν. Οι μέλισσες είχαν ησυχάσει και εμείς είχαμε ξεκουραστεί.
Ξεκίνησε η δεύτερη προσπάθεια για ολοκλήρωση του τρύγου, η οποία και ευωδόθηκε χωρίς άλλα παρατράγουδα.
Το γλυκό φορτίο ήταν πλέον έτοιμο να πάρει το δρόμο για την εξαγωγή του.
Λίγο πριν φύγουμε έπρεπε να επιθεωρήσουμε τα γονίδια που είχαν αυτοσυλληφθεί στις κυψέλες παγίδες που είχαμε τοποθετήσει περιμετρικά ώστε να συλλάβουμε κάποιους από τους αφεσμούς που παρ' όλες τις προσπάθειές μας τελικά εγκατέλειψαν την κυψέλη τους.

Αποδείχτηκε ότι ο συνδυασμός της αυξημένης τάσης των αφεσμών για ανάπτυξη με την άφθονη μελιτοέκκριση της πορτοκαλιάς δεν ήταν δυνατόν να σταματήσει το γονίδι στα 2-3 πλαίσια που είχαμε τοποθετήσει στις παγίδες. Τα γονίδια έχτισαν άναρχα (για μας, για κείνα σε πλήρη τάξη) κηρήθρες τις οποίες και γέμισαν με μέλι. Η απόλαυση του μελιού της φρεσκοχτισμένης κηρήθρας δεν περιγράφεται ακόμα και αν χρησιμοποιήσω το 100% του έτσι και αλλιώς μικρού συγγραφικού μου ταλέντου.
Όποιος προλαβαίνει τρώει

Το απόγευμα και ύστερα από μια ακόμα ταλαιπώρια αντικατάστασης ελαστικού επί της Αττικής οδού είχαμε πια φτάσει στα σπίτια μας.

Σε λίγες ώρες θα βρισκόμαστε πάλι εκεί, αυτήν τη φορά για να μεταφέρουμε τις κυψέλες στα έλατα της Βυτίνας, όπου οι πληροφορίες μας λένε ότι ο Physokermes hemicryphus ξεκίνησε ήδη το έργο του.





Η απώλεια της Nikon που χρησιμοποιούσα μέχρι τώρα μαζί με την απώλεια της διάθεσης (άσχετα μεταξύ τους) για νέες καταγραφές, είχαν σαν αποτέλεσμα να καθυστερήσει το σημερινό post και να παραληφθούν κάποια άλλα που χρονολογικά προηγούνταν.
Ας ακούσουμε ένα τραγουδάκι από τον Αργύρη (από ζωντανή συναυλία που πάντα προτιμώ), απολαυστικός όπως πάντα στις αφηγήσεις του και ίσως ανακτήσω τη διάθεση (φωτογραφική πάντως ήταν ευκολότερο και απόκτησα καινούρια).