Ανακύκλωση Κεριού

Το κερί είναι το δομικό, θα μπορούσε να πει κανείς, στοιχείο μιας κοινωνίας μελισσών.

Σε μια από τις πρώτες αναρτήσεις αυτού του ιστολογίου είχα αναφερθεί σχετικά με το κερί.

Υλικό πολύτιμο, παράγεται σε συγκεκριμένες εποχές και κάτω από ειδικές συνθήκες.

Από πολύ παλιά ανακαλύψαμε την αξία του και το χρησιμοποιούμε καθημερινά σε δεκάδες χρήσεις. Από το κεράκι που ανάβει ο πιστός μέχρι την κρεμούλα που θα κάνει τις γυναίκες πιο γοητευτικές. Σύντομα μάλιστα ετοιμάζω συνταγή που σας την κρατάω έκπληξη, τρέμε μάγισσα ο μελισσοκόμος εζήλωσε την χάρην σου.

Σε παλιές εποχές ο μελισσοκόμος προκειμένου να τρυγήσει το μέλι του, έκοβε όλες τις κερήθρες που περιείχαν το μέλι και με συμπίεση το διαχώριζε από το κερί. Με τον τρόπο αυτό κάθε χρόνο οι μέλισσες έπρεπε να κατασκευάζουν καινούρια φύλλα κερηθρών.

Η ανακάλυψη του κινητού πλαισίου άλλαξε τα δεδομένα στη σύγχρονη μελισσοκομία.

Ο μελισσοκόμος δεν καταστρέφει πια τις κερήθρες κάθε που θέλει να πάρει το μέλι από αυτές.

Γερά προσαρμοσμένες οι κερήθρες στα ξύλινα, ενίοτε και πλαστικά, πλαίσια και υποστηριζόμενες από συρμάτινες ενισχύσεις, μπαίνουν στις φυγοκεντρικές συσκευές και αδειάζουν από το περιεχόμενό τους. Οι αλλοιώσεις που προκύπτουν είναι συνήθως ελάχιστες και εύκολα επιδιορθώσιμες από τις μέλισσες.

Έτσι ο μελισσοκόμος χρησιμοποιεί ξανά και ξανά τα ίδια πλαίσια. Μεγάλη οικονομία, μιας και για κάθε νεοχτισμένη κερήθρα η μέλισσα θα πρέπει να "καταναλώσει" δύο με τρία κιλά μέλι ως ισοδύναμη ενέργεια.

Με τον καιρό όμως και τη συνεχή χρήση, η κερήθρες "γεμίζουν" με προβλήματα.

Καθώς η βασίλισσα χρησιμοποιεί τα κελιά των κερηθρών ως φωλιά για τα αυγά της, αυτά γεμίζουν σταδιακά με υπολείμματα από τις προηγούμενες εκκολάψεις. Οι επιφορτισμένες με την καθαριότητα μέλισσες θα γυαλίσουν στην κυριολεξία το κάθε κελί καλύπτοντας με ένα λεπτό στρώμα νέου κεριού το προηγούμενο όταν αυτό είναι ανάγκη. Σταδιακά έτσι το μέγεθος του κελιού θα μειωθεί όπως και ο διαθέσιμος χώρος στο νέο έντομο με αποτέλεσμα όλο και πιο μικρόσωμες μέλισσες. Η κερήθρα γίνεται δύσκαμπτη και σκληρή, σε τίποτε όμοια με την αρχική.

Είπαμε παραπάνω ότι η ανακάλυψη του κινητού πλαισίου σήμανε τη νέα εποχή για τη μελισσοκομία. Η νέα αυτή εποχή, έχω ξαναγράψει, ήταν σε πλήρη συμφωνία με το Αμερικάνικο πρότυπο της μεγαλύτερης δυνατόν ανά μονάδα μέτρησης απόδοσης.

Κυρίαρχος παράγοντας στο μοντέλο αυτό είναι τα (χημικά) φάρμακα. Έλα όμως που τα σκευάσματα αυτά απορροφώνται από το κερί και ανά τρύγο αποδεσμεύουν τα υπολείμματα στο μέλι? Σχετικό παράδειγμα που όλοι γνωρίζετε είναι το πρόβλημα με την κηροσκωρίνη που πριν μερικά χρόνια μας απασχόλησε (άκαιρα και αναίτια αλλά αυτό είναι άλλο θέμα).

Ο συνεπής λοιπόν μελισσοκόμος φροντίζει τακτικά να ανανεώνει τις κερήθρες του λιώνοντας τις παλιές και χτίζοντας καινούριες. Το πόσο τακτικά έχει να κάνει με τον ίδιο τον μελισσοκόμο αλλά και την κατάσταση της κερήθρας. Θεωρώ ότι κάθε 3 με 4 χρόνια το πολύ θα πρέπει να γίνεται η σχετική αντικατάσταση και μάλιστα για μελισσοκομείο που δεν χρησιμοποιεί χημικά σκευάσματα παρά μόνον οργανικά ή άλλες μη υπολειμματικές μεθόδους.

Αφού γίνει το ξεδιάλεγμα των προς ανακλύκλωση πλαισίων ο κάθε μελισσοκόμος θα ακολουθήσει κάποια διαδικασία για την ακάκτηση του μεγαλύτερου ποσοστού του κεριού που υπάρχει στην κερήθρα. Παρακάτω θα σας περιγράψω τον τρόπο που ακολουθώ.

Το μεγαλύτερο μέρος των πλαισίων που χρησιμοποιώ είναι καινούρια, αγορασμένα τα τελευταία 3 χρόνια όπως και οι κερήθρες, αφού εκμεταλλεύομαι κάθε χρόνο την ανθοφορία των εσπεριδοειδών για χτίσιμο. Υπάρχουν ελάχιστα πλέον αυτήν την στιγμή παλιά, άλλων μελισσοκόμων πλαίσια, τα οποία βρίσκονται στην κατοχή μου είτε από την αρχική αγορά είτε από κάποιες παραφυάδες που αγόρασα ένα χρόνο μετά.

Η κερήθρα που βλέπετε μιλά από μόνη της ότι θέλει ανακύκλωση. Κελιά κακοσχηματισμένα, σκληρά και στενά από την πολύ χρήση.

Αυτή παρ' όλο που είναι φετινή κερήθρα θα οδηγηθεί στον ατμό καθώς περιέχει νεκρές λάβρες μελισσών λόγω ψύξης του γόνου.

Για το λιώσιμο χρησιμοποιώ κηροτήκτη ατμού, μια διπλοπύθμενη συσκευή, όπου με τη βοήθεια του ατμού θα λιώσει η κερήθρα από το πλαίσιο και το κερί θα τρέξει έξω από αυτήν.

Ήδη λόγω της χαμηλής εξωτερικής θερμοκρασίας το κερί άρχισε να στερεοποιείται.

Το πρώτο διάλυμα είναι γνωστό και ως κερόμελο, καθώς περιέχει και αρκετή ποσότητα μελιού που έλιωσε μαζί με το κερί. Σε όλη τη διάρκεια της σχετικής διαδικασίας οι μέλισσες κάνουν πάρτι, είτε σε σταλαγματιές μελιού (φωτογραφία στην κορυφή) είτε στα κερόμελα.
Τα παλιά ξύλινα πλαίσια αφού απομακρυνθούν τα σύρματα αποτελούν τέλειο προσάναμμα για το τζάκι. Την επόμενη μέρα το κερί θα έχει στερεοποιηθεί στην επιφάνεια και κάτω, ή μερικές φορές αν η ψύξη γίνει γρήγορα και μέσα σε αυτό θα υπάρχουν μερικά υπολείμματα που πέρασαν το πρώτο φιλτράρισμα. Το συγκεκριμένο βέβαια είναι απόκτημα από λιώσιμο απολεπισμάτων, και αυτός είναι ο λόγος που έχει τόσα πολλά ξένα σώματα μέσα.
Θα ακολουθήσει νέος βρασμός με αρκετό καθαρό νερό στο οποίο προς το τέλος της βράσης θα προσθέσω μερικές κουταλιές οξαλικό οξύ. Το υγρό κερόνερο θα περάσει από λεπτό φίλτρο και θα μπεί στα καλούπια.

Την άλλη μέρα πλέον θα έχουμε αποκτήσει καθαρό, μοσχομυριστό κίτρινο κίτρινο κεράκι.

Μέχρι να αποκτήσω τη δική μου μηχανή κατασκευής, δυστυχώς θα ανταλλάσω το όμορφο αυτό κερί με έτοιμα φύλλα κερήθρας τρίτων κατασκευαστών.

Θαυμάστε τους χειρισμούς αυτής της γυναίκας με τα λευκά μαλλιά.
Προσέξετε πόσο πειθήνια εκτελεί ο κυρ' Αριστείδης...



Ακούμε "The Boxer". Έχουμε ακούσει και παλιά, και θα ακούσουμε ξανά και ξανά καθώς το ντουέτο αυτό ήταν και εξακολουθεί να είναι από τα πιο αγαπημένα μου.